مطالعه روند رخداد الگوهای ناوه و پشته در استان فارس

در هواشناسی چرخش افقی حجمی از هوا دور یک محور عمود بر سطح زمین را چرخندگی گویند. چرخش هوا در جهت حرکت وضعی زمین چرخندگی مثبت یا سیکلونی و در صورتی که در جهت خلاف حرکت وضعی زمین باشد چرخندگی منفی یا آنتی سیکلونی نامیده می شود. شاخص چرخندگی روزانه در استان فارس در دوره ی دراز مدت 1330 تا 1388 شمسی در چهار سطح فشاری 500،700، 850 و 1000 میلی باری در نظر گرفته شد. اهداف این پژوهش 1- آزمون نرمال یا غیرنرمال بودن فراوانی داده های شاخص چرخندگی روزانه، 2- بررسی روند دراز مدت رخداد الگوهای فشاری، 3- برآورد شیب روند می باشند. برای تست نرمال بودن سری زمانی داده ها از آزمون کلموگروف-اسمیرنوف و به منظور بررسی معنی داری روند از آزمون ناپارامتری من-کندال استفاده شد. در تخمین شیب روندها نیز از تخمینگر شیب سن استفاده شده است. آزمون کلموگروف-اسمیرنوف در فصل زمستان نشان داد که رخداد الگوها از توزیع نرمال تبعیت می کند. در رخداد الگوی ناوه در 70 درصد موارد از توزیع نرمال تبعیت می کند، اما در دیگر مقیاس های زمانی نتیجه مطمئنی در مورد نرمال بودن یا نبودن سری داده نمی تواند داشته باشد. در سطح فشاری 500 میلی بار در تمامی مقیاس های زمانی روند رخداد الگوی ناوه کاهشی بوده که تنها در مقیاس سالانه و همچنین فصل بهار این روند معنی دار شده است. در سطح 700 میلی بار، مقیاس-های زمانی سالانه، فصل زمستان و فصل بهار رفتار مشابهی داشته به گونه ای که روند رخداد الگوهای ناوه منفی و الگوهای پشته مثبت و معنی دار می باشد. در این سطح فشاری بیشترین شیب روند 53/0، مربوط به تعداد ناوه ی سالانه می باشد. در سطح فشاری 850 میلی بار نیز نتایج سطوح قبلی تکرار شده و در تمام مقیاس ها افزایش رخداد الگوی پشته و کاهش رخداد الگوی ناوه صورت گرفته است. الگوی زین نیز مگر در فصل زمستان در تمام موارد کاهش یافته ولی هیچکدام از آن ها معنی دار نمی باشد. در تمام مقیاس های زمانی این سطح، روند رخداد الگوی پشته افزایشی و روند رخداد الگوی ناوه کاهشی می باشد. در سطح 1000 میلی بار نتایج اندکی متفاوت است، به طوری که روند رخداد الگوی پشته به جز در بهار، معنی دار نشده و روند الگوی ناوه به جز در بهار در سطح 05/0 معنی دار شده است. کاهش الگوی ناوه با افزایش الگوی زین توجیه می شود و الگوی زین در مقیاس های سالانه، نیمه سرد سال، فصل زمستان و پاییز به صورت افزایشی معنی دار می باشد.